Johannes Paulus Wijsmuller was van 1803 tot 1822
werkzaam te Amsterdam. Zijn bedrijf, dat uit 1777
dateert, stond bekend als
grossier in alle soorten van witte en gekleurde,
buitenlandse en binnenlandse papierwaren en perkament,
maar de firma leverde na verloop van tijd alle
kantoorartikelen van potloden tot zegellak.
In 1805 opende Wijsmuller een boekwinkel. Vanaf 1823 tot1828
werkte de firma onder de naam J.P. Wijsmuller & zoon.
Uitgever en wederverkoper van centsprenten, speelkaarten,
schriftomslagen, verjaarbrieven en kransen was opvolger de Erve Wijsmuller van 1828 tot 1913, gevestigd
op het adres Huidestraat 16. [1]
In 1913 werd het bedrijf omgezet in een naamloze
vennootschap. De verkoop van centsprenten was toen al
lang gestaakt.
Wijsmuller werd opgenomen in de Verenigde Bedrijven Jansen-Wijsmuller & Beuns bv
en
levert nog steeds papier- en kartonproducten, vooral
voor archivering en conservering.
|
|
Uit de
catalogus van 1838 het aanbod van Wijsmullers
|
kinderprenten, verjaarbrieven en
kransen
|
De ErveWijsmuller was als wederverkoper aktief voor een
groot aantal traditionele prentdrukkers, waaronder
Brepols, Glenisson & Van Genechten, Hendriksen, De
Lange, Noman, Noman & Zn., Noorduyn, Thompson, Wellens
en Delhuvenne en Wijnhoven-Hendriksen. Ook verkocht zij
een groot aantal prenten van een tot op heden onbekende
drukker. [2]
Via de firma de Erve Wijsmuller werden een aantal
bordspelen en een genummerde reeks van 10 (?) prenten voor het
schimmenspel van de Franse drukker Gangel & Didion
verkocht.
Doordat Wijsmuller de prenten in grote aantallen afnam,
werd op de prenten meestal het adres van de firma
gedrukt.
De firma heeft zelf twee reeksen
kinderprenten uitgegeven. Recent onderzoek heeft
uitgewezen dat Wijsmuller een eerste reeks prenten heeft
uitgegeven, die gedrukt zijn met houtblokken van Felix
te Amersfoort.[1]
Drukker Felix was De Meyer onbekend als uitgever van
kinderprenten, maar hij had een groot fonds van prenten
in houtsnede en goedkope kopergravures, die vanwege de
prijs en uitvoering tot de
kinderprenten worden gerekend. Aangenomen wordt dat
Wijsmuller de blokken van Felix heeft overgenomen.[2]
Omstreeks 1860 verscheen een
tweede serie van 28 prenten gedrukt met hergebruikte
houtgravures en lijnclichés. Deze prenten tonen zes tot
meer dan veertig afbeeldingen zonder enige samenhang,
meestal voorzien van een korte tekst of versje.
Door elkaar staan afbeeldingen
van dieren, kindertaferelen, gebouwen, landschappen,
ambachten, vervoermiddelen en allerlei personages. De
teksten, soms humoristisch of badinerend van toon, zijn
meestal vrij onbenullig. Niettemin vonden deze prenten
ruime verspreiding en ze worden in openbare collecties
dan ook vaak aangetroffen.
Het is niet bekend wanneer
Wijsmuller de verkoop van kinderprenten staakte.
_____________________________
[1] De Meyer vermeldde deze
prenten in Lijst C van onbekende uitgevers. Veel prenten
met het adres Erve Wijsmuller, die De Meyer vermeldde in
Lijst F, konden na onderzoek aan bekende drukkers en
uitgevers worden toegeschreven (De Meyer 1962, p. 350).
[2] De prenten van Felix zijn
alle gedrukt op handgeschept papier en voor 1836
uitgegeven. In dat jaar staakte Frans Felix zijn
activiteiten als drukker. De prenten van Wijsmuller zijn
gedrukt op machinaal gefabriceerd papier en dus na ca.
1840uitgegeven.
|