In 1749 bracht
een Gabriël Dessain uit Reims enkele Luikse drukkerijen en uitgeverijen
samen tot één firma. De resulterende uitgeverij, die zijn naam droeg,
produceerde aanvankelijk vooral missalen en gebedenboeken. Omstreeks 1778 opende
de weduwe van Gabriëls zoon een filiaal in Parijs; ze gaf ze ook leerboeken voor
de klassieke talen uit. Ook in Mechelen kwam een filiaal. Gaandeweg verlegde het
zwaartepunt van de firma zich van Luik naar Mechelen. In 1855 nam Pierre Dessain
de Mechelse uitgeverij van Hanicq over, die gespecialiseerd was in religieus
drukwerk. De familie Dessain verhuisde ook naar Mechelen, waar ze actief was in
de lokale politiek en het kultuurleven. Karel Dessain was katholiek politicus,
senator en burgemeester van Mechelen tussen 1910 en 1944.
Tijdens de
eerste decennia van de 20ste eeuw ontstonden vier Dessain-uitgeverijen, die elk
onafhankelijk van elkaar opereerden. De Brusselse Dessain-tak verdween reeds
vóór de Tweede Wereldoorlog. De Parijse tak van de uitgeverij
Dessain specialiseerde zich in kunstuitgaven en hobbyboeken. In 1964 fuseerde het
bedrijf tot Dessain & Tolra, dat later werd opgekocht door de mediagigant
Vivendi Universal Publishing. Die Vivendi-groep concentreert zich momenteel op
bewegende media zoals zoals televisie en film, zodat de uitgeverijen
vermoedelijk werden verkocht aan de Hachette-groep, een onderdeel van de
industriële holding Lagardère. De Luikse uitgeverij Dessain legde zich toe op
leerboeken tot het bedrijf in 1987 werd overgenomen door De Boeck, een
uitgeverij van schoolboeken te Brussel. 'Dessain' is sindsdien alleen een imprint voor
leerboeken klassieke talen. De Mechelse Dessain-tak werd een drukkerij. Vanaf
1992 werkte het bedrijf voornamelijk voor de uitgeverij Artis-Historia, later
produceerde het reclamedrukwerk en huis-aan-huisbladen. Het Mechelse bedrijf is
het enige dat in handen van de familie Dessain bleef.
|
Mirakel van het heilig bloed van
Boxtel - Dessain |
Het Luikse
bedrijf maakte schoolwandplaten. In 1891 sloot de uitgeverij-drukkerij een
licentiecontract met de Oostenrijker J.C. Hösch voor een fotografisch
drukprocédé, met het oog op het illustreren van schooluitgaven. Datzelfde jaar
maakte Mathy in opdracht van Dessain een studiereis naar Wenen. Mathy was de
vaste illustrator van Dessain. Hij verzorgde aardrijkskundige schriftjes,
wandplaten, geschiedenisboeken en zelfs kaften voor schriftjes. Gezien de
consistentie van dit drukwerk en de latere oprichting van het grafische atelier Mathy,
maakte Mathy vermoedelijk zelf de clichés van zijn ontwerpen. Slechts weinig
wandplatenontwerpers deden dat; meestal liet de uitgeverij dat over aan de
drukkerij.
Vanf 1905
publiceerde de firma een serie van ruim 40 prenten in kleurenlithografie over de
glorieuze momenten in de geschiedenis van de katholieke kerk en de wonderen die
in België waren verricht. De prenten waren samengesteld door pater Vincent, een
Salesiaan te Luik voor 'het werk van de catechismus'. De serie werd zowel met
Franse als met Nederlandse tekst uitgegeven. Daarnaast werden ook profane
prenten uitgegeven, waarvan het hoogste nummer 25 is.
Literatuur:
KVCS p. 156 en p. 735,
Catteeuw
2005
Reeks 1. Religieuze en historische gebeurtenissen[i]
5.
Het H. Sacrament van mirakel te Hasselt. 12 afb.
6.
De nationale roem van België. 12 afb.
7.
Mirakel van het heilig bloed van Boxtel. 12 afb.
8.
Graaf Orloff. (Mgr. De Segur). 12 afb., coll. HVA, ZMS.
9.
Heldenmoed en wonderbare bevrijding van drie jongelingen.
Bovenal bemin één God. 12 afb. sign. A. Mathy.
10.
Het mirakel van Turijn. 12 afb. sign. A. Mathy.
11.
Het mirakel van Maltebrugge-bij-Gent, 12 afb.
12.
Het mirakel van Assche. 12 afb.
13.
Het H. Sacrament van mirakel van Brussel. 12 afb.
14.
Het leven van den heiligen Vincentus a Paulo. 12 afb.
15.
Heilige Norbertus. Stichter der Prémontreërs, aartsbisschop van
Maagdenburg. 12 afb.
16.
Heilige Dévote, maagd-martelares. 12 afb.
17.
Heilige Roselina van Villeneuve. 12 afb.
18.
Het wonder van het heilig sacrament te Leuven. 12 afb.
19.
Leven van de H. Lupus, bisschop van Troyes. 12 afb.
20.
De vlucht naar Egypte.
12 afb.
20.
Geschiedenis van België. 12 afb.
21.
Heilige Christina, martelares. 12 afb.
22.
De hostie gekruisigd door een Jood. 12 afb., antisemitisch
verhaal.
23.
Geschiedenis van België. | Van ons land. 12 afb.
24.
Geschiedenis van België. |
België was in de
Middeleeuwen … 12 afb.
25.
Geschiedenis van België. | De onlusten en oorlogen. 12 afb.
26.
Geschiedenis van België. | Door den Vrede van Utrecht ... 12
afb.
27.
Geschiedenis van België. |
Nauwelijks was ons land
... 12 afb.
28.
Louisa Lateau van Bois d'Haine. 12 afb.
29.
Leven van den heiligen Franciscus Xaverius. 12 afb.
29.
De dochter van Jaïrus van de dood verwekt. 12 afb., coll.
UBA.
30.
Wat een kleine schaapherder vermag. Geholpen door O-L-V van
Bijstand. 12 afb.
31.
Heilig Thomas van Aquinen. 12 afb.
31.
De verloren zoon., 12 afb.
37.
Heiligen (sic)
Gérardus Majella.
12 afb.
38.
Saint Jean de Dieu.
12 afb.
42.
Clemens Marie Hofbauer.
12 afb.
2.
Profane reeks A.[ii]
A-2.
De gierigaard en zijn zoon. 12 afb. sign. Valverane 2539.
A-3.
Het ontbijt van den Rajah.
12 afb.
sign. Valverane.
A-5.
De vreemde geleerde, 12 afb. sign.Valverane 2244.
A-6.
De keus van den khalif, 12 afb. sign. Valverane 2334.
A-7.
De struisvogels met de gouden eieren. 12 afb. sign.
Valverane 2082.
A-8.
Einde goed, alles goed.
12 afb.
sign. Valverane 2538.
A-9.
Een valsche parel. 12
afb. sign. Luc Leguey 06, 3581, coll. UBA.
A-12.
Rappipoot met het
suikerbrood.
12 afb.
sign. Valverane.
A-13.
De twee vizirs. 12
afb. sign.Valverane 2108.
A-14.
Een beroemde man. 12
afb. sign.
Luc Leguey 06, 2169.
A-16.
Den keizer en den
grenadier.
12 afb.
sign. Monnier 1891.
A-18.
Den diamant des kroons.
12 afb.
sign. Leguey.
A-19.
Het zwart monster. 12
afb. sign.
G.Ri 2220.
A-20.
De schilders-dieven.
12 afb. sign.Valverane 2049.
A-21.
De drie momgezichten
12 afb. sign.
Luc Leguey
1986.
A-22.
Den verlichtenden steen.
12 afb. sign. 3431 Monnier.
A-23.
De laatste flesschen.
12 afb.
sign.Valverane.
A-24.
De bandieten van de
oceaan.
12 afb. sign. Monnier 2297.
A-25.
De wraak van de turksche
trom. 12
afb. sign.Valverane 2745.
3.
Anti-alcoolische reeks[iii]
7.
Voorgedaan – Nageleefd. 12 afb.
8.
Eerste verjaardag. 12 afb.
9.
De piano.
12 afb.,
adres Dessain.
[i]
De prenten hebben als adres:
Luik, Drukk. H.
Dessain. Het werk der catechismus in beelden van pater
Vincent, Salésien, Rue des Wallons, 57, Liége (sic).
[ii]
De prenten hebben als adres:
H.D.,
Luik-Parijs.
[iii] Met het adres:
Anti-alcolische
Bond van Oost-Vlaanderen (De vijand).
|