Clement, De Vri en Van Stegeren te Zwolle*  

   .

Over deze uitgeverij is zeer weinig bekend. Inlichtingen verschaft door de stadsarchivaris van Zwolle leren ons, dat Clement, de uitgever van de kinderprenten, de laatste is van een boekhandelaarsgeslacht dat reeds in het eerste kwart van de 18e eeuw in Zwolle gevestigd was.
François Clement was in 1725 werkzaam als boek- en papierverkoper aan de Melkmarkt op de hoek van de Steenstraat.(1) Bij zijn overlijden in 1734 woonde hij in de Diezerstraat.(2) Op 5 september 1751 werd aan Dirk Rampen en Wed. Clement octrooi verleend om de Zwolse Almanak te drukken. Simon Clement, vermoedelijk zoon van Fran9ois, verkreeg het klein burgerschap der stad Zwolle op 10 april 1752.
Van deze Simon zijn uitgaven bekend gedateerd van 1767 tot 1785.(3)
Een zoon van Simon werd op 31 aug. 1756 gedoopt te Zwolle onder de naam Francois. Deze François Clement, gevestigd aan de Grote Aa te Zwolle, trad op 24 april 1777 in het huwelijk met Aaltje Brinkman uit Hogeveen, en in maart 1783 werd hun een zoon geboren die eveneens François gedoopt werd.
Er zijn boekjes bekend uitgegeven op naam F. Clement en gedateerd 1807 en 1814, maar wij kunnen niet met zekerheid vaststellen of dit uitgaven zijn van François senior of François junior.(4)
De firma gevestigd onder de naam Clement, De Vri & Van Stegeren was volgens F.G. Waller werkzaam van 1816 tot 1836.(5) Ons zijn uitgaven bekend van deze firma, gedateerd 1817 en 1822.(6)

 

Het uitgeversbedrijf Clement, De Vri en Van Stegeren heeft geen enkele nieuwe prent laten graveren. Maar het heeft in het begin van de ipe eeuw nog enkele belangrijke, zeer oude prenten herdrukt, als de merkwaardige 16e-eeuwse gravure „Het Key Snijden" en de zeldzame „Icarus en Dedalus".
De firma Clement, De Vri en Van Stegeren heeft haar prentenfonds gevormd door overname van een aantal houtblokken uit het 1 8e-eeuwse fonds van Ratelband & Bouwer.(7)
Eén van de dertien prenten is ons niet bekend in een druk van Ratelband & Bouwer, namelijk de prent getiteld „Een Indiaansche Man en Vrouw de Penekaas geheeten". Hoogstwaarschijnlijk heeft dus ook deze prent vroeger deel uitgemaakt van het fonds Ratelband & Bouwer.

Uit De Meyer 1962, p. 111.

 

literatuur: KVCS p. 155 en p. 735

 

Prentlijst

3. Afbeeldingen van de voornaamste Gebouwen der stad Amsterdam. | Het dolhuis. 16 hsn.

4. Afbeeldingen van de voornaamste Gebouwen der stad Amsterdam. | De Mont Albaans Tooren van het Eiland te zien. 16 hsn., coll. MAD, RPK.

-. Bybelsche Figuren van het Nieuwe Testament.| Uw Zoon Zach'rias zal den Heer | Den weg bereiden door zijn leer. 16 hsn.

-. Bybelsche Figuren van het Nieuwe Testament. | 't Moet al | op Jezus stem bedaren | Zelfs stormwinden | woeste baren. 16 hsn.

-.Bybelsche Figuren uit het Nieuwe Testament. | Uw heil Cornelius is gewis | Nu Jezus u geschonken is. 16 hsn.

-. Bybelsche Figuren uit het Nieuwe Testament. | Hoe hatelijk mijn persoon ook was | Ik ben Gods Zoon o Cajaphas. 16 hsn.

-. Bybelsche Figuren uit het Nieuwe Testament. | Geen magt gaat Jezus magt te boven | Een blindgeboorne zal hem loven. 16 hsn.

-. Is iemand met de Kei gebruit, Die komt maar hier ik snijze uit, Probatum of daarvoor geen duit. 1 hsn., keisnijden.

- Die met Icarus vliegt tot aan de Zonnestralen, | Die stort met hem ter neer moet naar den afgrond dalen; | Maar die met Dedalus, in alles behoud de middelmaat, | Vliegt veilig over Zee, geniet een gewenschten staat. 1 hsn.

-. Dees Beesten wreed Doen niemand leed. 4 hsn., dieren. 

-. Dees Beesten, die gy hier ziet,| Die eten of drinken niet. 4 hsn., dieren.

-. Een Indiaansche Man en Vrouw | de Penekaas geheeten ... 2 vss. 1 hsn.

-. De Koning van Pruyssen te paard, 1 hsn., koning in bladerkrans.

-. Hier hebt gij zee en land gediert, verbeeld en levend afgesiert. En vogelkens o jonge jeugt. Tot u vermaak met lust en vreugd. 48 hsn., dieren.

-. Twee Vogels van een bysonder slag| Kinders wiltse koopen | Gy hebt' er by een Hartebok | en siet het Rheedje loopen. 4 hsn., Caapvogel en Indiaanse spreeuw.

Contact SGKJ: hetoudekinderboek@gmail.com ; website: centsprenten@xs4all.nl.  © 2001-2015 A.G.J.M. Borms. Bijgewerkt op 01 januari 2015. Overname, kopiëren en downloaden voor niet-commercieel gebruik van teksten en afbeeldingen is toegestaan onder vermelding van bron SGKJ/AGJMBorms. De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur is een algemeen nut beogende instelling; bijdragen komen in aanmerking voor (verhoogde) belastingaftrek. Een bijdrage graag op NL88 INGB 0002348552 t.n.v.SGKJ te Voorburg