J.P. Bronstring te Purmerend

 

Pieter Bronstring was in 1806 boekhandelaar en drukker te Enkhuizen.[1] Een jaar later verplaatste zijn zoon Jan Pietersz. Bronstring de firma naar Purmerend, hoewel hij als uitgeversadres nog Enkhuizen vermeldde.[2] Sinds 1815 was hij als drukker, uitgever en boekhandelaar gevestigd in de Peperstraat te Purmerend. Bronstring associeerde zich omstreeks 1832 met de eveneens in de Peperstraat gevestigde firma van Broedelet en Rijkenberg. Al na twee jaar werd de samenwerking verbroken.[3] Na zijn overlijden in 1835 zette zijn weduwe tot 1841 de zaak voort onder de naam ‘Wed. J.P. Bronstring'.[4] Vermoedelijk betrof dit alleen de boekhandel, want van haar zijn geen uitgaven bekend.

 

Bronstring is vooral bekend als drukker van scool- en kinderboeken, waaronder dichtbundeltjes en christelijk-zedekundige verhalen. Daarvan zijn er ruim twintig bewaard gebleven. Huisschrijver was Gijsbert van Sandwijk, onderwijzer aan de Stad-Burgerschool te Purmerend, die voor Bronstring omstreeks 1820 de fraaie uitgave Fabel-spel voor de jeugd, of twintig beweegbare fabelen van Gellert van A. Sturm bewerkte. Het boekje in oblong bevat de tekst van 20 fabels en een handgekleurde gravure waarin speelfiguren gestoken kunnen worden. Daarmee kunnen scènes uit de fabels gevisualiseerd worden. Als voorbeeld zijn deze scènes op een uitslaande gravure in beeld gebracht. Van Sandwijk was vermoedelijk ook de schrijver van het Letter-Geschenk voor de Lieve Jeugd, in Poëzij en Proza, waarin een beschrijving van 16 ambachten en beroepen wordt gegeven bij fraaie handgekleurde gravures.

Maar van de persen kwam ook zwaardere kost zoals boeken over wiskunde en godsdienstige pamfletten en verhandelingen.

 

Er zijn drie prenten bekend gedrukt op naam van J.P. Bronstring. Deze prenten, voorzien van dezelfde nummers, zijn niet bekend uit andere fondsen van kinderprenten. Het lijkt er dus op dat deze  prenten gedrukt en uitgegeven zijn door P.J. Bronstring zelf, hoewel De Meyer het onwaarschijnlijk acht dat van een fonds van een twintigtal prenten uit het begin der negentiende eeuw, slechts drie prenten zouden bewaard gebleven zijn. [5] Bronstring was ook wederverkoper van de prenten van J. Noman te Zaltbommel.

 

literatuur: KVCS p. 146 en p. 733-734

 

Prentlijst van Bronstring

 12. Van deez’ Vogels mooy en wel, zyn hier twintig op een vel. 20 hsn.
18. De Vier Getijden van den Dag. De Vier Getijden des Jaars. De Vier Elementen. 12 hsn.
–. –. 32 kleine hsn., rebus.


[1] P. Laharie. Liste générale des brevetés de l'Imprimerie et de la Librairie. 1er Empire et Restauration. Paris, Archives Nationales 2003.

[2] Saakes 4 (1807), p. 357.

[3] Nederlandsch Letterkundig Nieuws­blad (= NvdB) 8 jan. 1834.

[4] Huiskamp 2000, p. 523.

[5] M. de Meyer 1962, p. 104.

Contact SGKJ: hetoudekinderboek@gmail.com ; website: centsprenten@xs4all.nl.  © 2001-2015 A.G.J.M. Borms. Bijgewerkt op 01 januari 2015. Overname, kopiëren en downloaden voor niet-commercieel gebruik van teksten en afb. is toegestaan onder vermelding van bron SGKJ/AGJMBorms. De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur is een algemeen nut beogende instelling; bijdragen komen in aanmerking voor (verhoogde) belastingaftrek. Een bijdrage graag op NL88 INGB 0002348552 t.n.v.SGKJ te Voorburg