Prentenlijst
H. M. Bremer begon in 1867 een uitgeverij aan de Kleine Kattenbrugerstraat te Amsterdam en was
vooral uitgever van
protestants-christelijk drukwerk, zoals een bundel met de
psalmen van David.
Hij engageerde zich met de oppositie tegen de kerkeraad van
de Nederlands Hervormde kerk en publiceerde de
geschriften van H.F. Bosman en P.S. van Ronkel. Van Van
Ronkel gaf hij ook een gelithografeerd portret uit.In dit milieu leerde hij de onderwijzer en
Baptistenevangelist Jacob Witmond kennen.
Witmond had als evangelist in Stadskanaal gewerkt en was
daar in 1865 na onenigheid over de avondmaalsviering
vertrokken, om in Haarlem de evangelisatie voort te zetten.
In de jaren 1870 keerde hij het baptisme de rug toe.
|
Bremer's prentenboek Nr. 2 Het
varken |
Bremer en Witmond bemoeiden zich ook met de sociale kwestie in die
dagen, waarbij vooral de kinderarbeid centraal stond. Als
tegenhanger van de Internationale en het Algemeen
Nederlands Werkliedenverbond, werd in 1871 door de
Amsterdamse elite de Vaderlandsche werkmansvereeniging
opgericht onder de zinspreuk ‘Orde, vrijheid en recht’.
Bremer werd voorzitter van de vereniging die beoogde 'de
bevordering der belangen van den werkenden stand op grond
van Gods woord'. Bremer was ook de oprichter en ook de
uitgever van De werkmansvriend : weekblad voor het volk,
vanaf 1885 het orgaan van het Nederlandsch
Werkliedenverbond Patrimonium.
Jacob Witmond was van het blad jarenlang redacteur. Bremer gaf ook enkele
jeugdboeken uit van Witmond, onder andere Het rotskind : eene geschiedenis
uit den vreemde en Een schipbreuk: eene geschiedenis voor de jeugd.
Omstreeks 1870 bracht H. M. Bremer een
serie van 10 prenten op de markt onder de titel Bremer’s
prentenboek met bijschriften van J. Witmond. De prenten
brengen traditionele onderwerpen van kinderprenten in beeld,
zoals het boerenleven, kinderspelen, het vorstenhuis Oranje
en de Belgische opstand. Onder de houtgravures zijn
4-regelige versjes afgedrukt; sommige in gotisch schrift.
Een aantal prenten kon zo gevouwen en gesneden worden dat
een klein octavo boekje ontstond met een titelblad en 7
bedrukte bladen. De 15 afbeeldingen met rijmende
onderschriften waren daartoe deels ondersteboven afgedrukt.
De prenten die voor 5 cent verkocht werden, wekken de indruk
te zijn gedrukt met hergebruikt drukmateriaal. Er is niets
bekend over de oplagen van de prenten en de verkoopkanalen
waarvan Bremer zich bediende. Vermoedelijk was het succes
van de serie niet groot. De prenten en de boekjes worden
tegenwoordig zelden aangetroffen en de serie is in geen
openbare verzameling volledig aanwezig.
literatuur:
KVCS
p. 142 en p.
717
Prenten bekijken
Portret in
lithografie van Philippus Samuel van Ronkel (1830-1890). Uitgave van H.M.
Bremer, Amsterdam. Gedrukt door A. Termorshuizen, Amsterdam. In: Gemeentearchief
Amsterdam.
|